SEO Audit là gì?

Công ty bạn đang muốn thực hiện để làm Online Marketing, phục vụ cho việc quảng bá thương hiệu và tăng cường bán hàng. Audit website sẽ giúp bạn biết được rằng website của bạn đang bị lỗi những gì và đưa ra giải pháp cải thiện hiệu suất SEO trên website. Từ đó, việc tối ưu hóa cho website trở nên dễ dàng và tăng trưởng thứ hạng từ khóa dễ tiếp cận với người dùng.

Có thể hiểu, SEO Audit là một quá trình kiểm tra đánh giá hiệu suất hoạt động thực tại của một website trên công cụ tìm kiếm .Dựa vào nhiều tiêu chí liên quan để kiểm tra như Khả năng thu thập(Crawling) và đánh chỉ mục(Indexing), SEO kỹ thuật, SEO On-site, SEO Off-site, tín hiệu mạng xã hội, các hình phạt, vv...

seo audit là gì

Khi nào cần SEO Audit

Nếu bạn là chủ website và đang thực hiện một chiến dịch SEO mới, chúng ta nên thực hiện càng sớm càng có lợi. Bạn có thể làm lần đầu khi xây dựng xong trang web. Sau đó nếu có điều kiện thì audit website 3 tháng 1 lần.

Điều này là để đảm bảo rằng website của bạn sẽ không bỏ lỡ bất cứ điều gì và kiểm tra kịp thời giúp hiệu suất dự án của bạn suông sẻ và tốt nhất.

Có hai mốc bạn nên thực hiện kiểm toán:

Khi bắt đầu mỗi chiến dịch mới
Mỗi quý một lần

Đến đây bạn đã hiểu những điều cơ bản, hãy bắt đầu với công việc của Kiểm toán SEO.

Các bước để SEO Audit Website

Bạn có thể dùng công cụ SEO SiteCheckup cho kiểm tra miễn phí một website mỗi ngày, hoặc đăng kí tài khoản để check nhiều trang hơn. Đây cũng là cách Audit tự động bằng công cụ, qua đó bạn có thể nhìn thấy những gì trang bạn đã làm được, chưa làm tốt, hoặc bị lỗi SEO.

Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng công cụ sau để kiểm tra:

Ahref (mất phí)
Screaming Frog (có cả gói miễn phí và mất phí)
Beam Us Up (Miễn phí - cài đặt trên máy tính)
SEMrush
DeepCrawl

Quá trình SEO Audit thủ công gồm những bước chính như dưới đây. Chúng tôi tổng hợp các bước liên quan đến việc làm SEO Audit một các toàn diện.

Chúng tôi tóm lược theo thứ tự: từ tổng quát đến cụ thể (site -> page), sau đó là từ trong trang ra ngoài trang (onpage -> offpage) để dễ nhớ và tiện theo dõi.

Bước 1: SEO Audit về mặt kỹ thuật chung

Bước này gồm các hạng mục chung về kỹ thuật, chủ yếu trên phạm vi toàn website, hoặc trong phần mã code của bài viết. Thường thì người dùng không, hoặc ít để ý thấy những yếu tố này, nếu chỉ đọc nội dung theo cách thông thường.

1.1 Website có bị Google phạt hay cấm không?

Với trang web bị phạt hoặc cấm, thì quả là một điều bất lợi và rất khó khăn cho việc làm SEO. Bạn có thể kiểm tra bằng cách nhập tên miền vào ô tìm kiếm của Google, với cú pháp như sau:

site:tenmien.com

Nếu kết quả không tìm thấy trang nào, có thể là website mới vừa xây dựng xong (Google chưa biết), hoặc là đã bị phạt (penalty) hay bị cấm (ban)

Website bị Google phạt hoặc cấm

Một khi đã vào tình huống xấu, bạn cần nghiên cứu kỹ xem vì lỗi gì mà bị phạt hay cấm. Tùy trường hợp cụ thể mà đưa ra giải pháp khắc phục. Như tôi được biết, nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ SEO sẽ từ chối làm cho trang web bị phạt hoặc cấm. Tất nhiên sẽ loại trừ trường hợp họ tự tin vào khả năng giải cứu của mình, và được trả phí dịch vụ thỏa đáng (rất cao).

1.2 Website đã được đăng ký với Google Search Console?

Google Search Console, trước đây là Google Webmaster Tool, là công cụ miễn phí nhưng vô cùng hữu ích giúp quản trị viên hiểu rõ về website.

Trang web của bạn đang được xếp hạng với những cụm từ khóa nào.
Những từ khóa nào đem lại truy cập từ Google.
Những vấn đề về an ninh hay lập chỉ mục mà website đang gặp phải.
Đánh giá tính khả dụng trên di động.
Và nhiều thông tin khác nữa...

1.3 Bạn đã chèn mã Google Analytics chưa?

Thêm một công cụ miễn phí không thể bỏ qua của Google. Đưa 1 đoạn mã do Google cung cấp vào thẻ, và bạn sẽ theo dõi được vô số những chỉ số liên quan đến hành vi người dùng trên website.

Trong đó không thể không kể đến:

Số lượng người truy cập, tỉ lệ mới và quay lại bao nhiêu %
Số phiên truy cập, thời lượng bình quân mỗi phiên
Tỉ lệ bỏ trang, thoát trang
Tỉ lệ chuyển đổi

1.4 Bạn đã chọn phương án có hay không có www trước tên miền trong Google Search Console chưa?

Với mỗi tên miền, Google coi có hay không có www trước tên miền đó là 2 trang web khác nhau.

Để kiểm tra, bạn gõ cả 2 phương án (có và không có www) vào trình duyệt

Ví dụ:

https://wesee.vn
https://www.wesee.vn

Nếu làm theo 2 cách và đều trỏ về phương án bạn đã chọn, thì là đạt yêu cầu. Còn nếu không, thì bạn phải xem bị lỗi ở đâu, và có thể phải thực hiện lại thao tác lựa chọn phương án ưu tiên.

1.5 Website đã có chứng chỉ SSL và sử dụng giao thức https chưa?

Thử gõ tên miền có giao thức https, nếu hoạt động bình thường nghĩa là trang web đã có chứng chỉ SSL. Nếu không có, bạn sẽ thấy báo lỗi.

Với giao thức http, bạn sẽ thấy phía trái thanh địa chỉ cụm từ “Not secure” (Không bảo mật).

Dấu hiệu website bảo mật và không bảo mật

Khi đã có chứng chỉ SSL bạn cũng cần thực hiện phương án trỏ http về https. Thông thường, công cụ quản lý hosting (như Plesk với ngôn ngữ ASP.net, hay cPanel với PHP) sẽ có sẵn tùy chọn hỗ trợ khá đơn giản và nhanh chóng.

Thử nhập cả 2 phương án, nếu đều trỏ về https nghĩa là đã ok.

http://wesee.vn/
https://wesee.vn/

1.6 File sitemap.xml đã được dùng và tối ưu chưa?

Đây là danh sách các trang con trên website mà bạn muốn Google biết và lập chỉ mục. Tất nhiên bạn không nhất thiết phải đưa tất cả các trang con vào, mà chỉ cần đưa những trang quan trọng.

Mục đích chính của file này là để hướng dẫn cho công cụ tìm kiếm về sơ đồ trang web của bạn. Nó được lập dưới dạng .xml và có cấu trúc nhất định.

Bạn cần đặt trong thư mục gốc của website, đồng thời cũng submit cho Google (chỉ cần làm 1 lần đầu). File sitemap.xml cũng cần được tạo đúng cách và tối ưu hóa để tăng hiệu quả SEO.

1.7 File robots.txt đã tối ưu hóa chưa?

Đây là file dạng text và cũng được đưa vào thư mục gốc (root) của trang web, quy định trang nào được dò tìm bởi các công cụ tìm kiếm.

Tình trạng không có file này, hoặc có nhưng chưa được tối ưu, cũng sẽ ảnh hưởng không tốt đến mức độ thân thiện của website. Vì vậy, bạn cần cài đặt và tối ưu file robots.txt.

1.8 Đã áp dụng dữ liệu có cấu trúc chưa?

Dữ liệu có cấu trúc (Structured Data) là dạng dữ liệu được tổ chức và phân loại theo một cấu trúc xác định từ trước, được tạo ra nhằm lưu trữ và truyền đạt thông tin.

Bằng việc sử dụng dữ liệu có cấu trúc trong 1 trang, chẳng hạn bằng công cụ Schema Markup, bạn giúp Google hiểu ý nghĩa và văn cảnh của nội dung mà bạn muốn trang đó truyền tải. Điều đó có lợi cho thứ hạng của trang.

Trong quá trình làm SEO Audit, bạn cần kiểm tra xem đã đưa Structured Data vào những trang sau hay chưa:

Trang chủ (Logo, Website and Company)
Menu dẫn hướng (Breadcrumb)
Các trang bài viết (Articles)

1.9 Đã sử dụng Canonical Url chưa?

Canonical Url giúp Google xác định được những trang quan trọng nhất trên website của bạn. Ngoài ra công cụ này còn hỗ trợ các quản trị viên giải quyết vấn đề các trang có nội dung tương tự hoặc trùng lặp.

Mỗi trang trên website của bạn đều cần được chỉ định rõ 1 Canonical Url, để đạt hiệu quả SEO.

1.10 Trang 404 đã có và được tối ưu chưa?

Trang này sẽ được hiển thị mỗi khi trình duyệt không tìm thấy trang tương ứng với URL người dùng đang nhập.

Nếu không có trang 404 thì thông báo trả về sẽ rất kém thân thiện như hình dưới

Vì vậy cần có 1 trang được lập trình giao diện trước cho bắt mắt hơn. Trang này cũng cần được tối ưu hóa để có thể dẫn hướng người dùng đến trang khác trên website, giữ họ lại nếu không họ sẽ bỏ sang website khác. Điều đó giúp cải thiện trải nghiệm người dùng và tăng thời gian xem trang.

1.11 Website của bạn có thân thiện với thiết bị di động không?

Thiết bị di động ngày càng phổ biến và lượng truy cập từ các thiết bị này sẽ ngày càng quan trọng với các website.

Tuy vậy, không phải tất cả các website xây dựng xong đã thân thiện với thiết bị di động. Và nếu không, thì web của bạn đang bị lãng phí lượng truy cập cũng như thứ hạng.

Cách kiểm tra cũng rất đơn giản, chỉ cần dùng công cụ Google Mobile First Index, gõ tên miền và bạn sẽ biết web của mình có đạt yêu cầu hay không. Đồng thời bạn cũng nên làm theo những gợi ý đi kèm.

Bước 2: SEO Audit với các yếu tố On-Page

2.1 Kiểm tra URL xem đã thân thiện chưa

URL là chuỗi ký tự trên ô địa chỉ của trình duyệt. Mỗi trang con trong website đều có 1 URL riêng. Nếu nhìn vào URL và bạn có thể hình dung được sơ bộ chủ đề chính của trang đó, thì nghĩa là đạt yêu cầu. Còn nếu bạn chẳng đoán được trang đó sẽ nói về cái gì, thì chưa đạt, và cần phải tối ưu.

URL như này là thân thiện

Còn thế này thì chưa ổn, cần tối ưu

Và việc bạn cần làm là đảm chuỗi ký tự này thân thiện với con người, chứ không phải chỉ để cho trình duyệt hiểu.

2.2 Kiểm tra menu Breadcrumb

Breadcrumb là một tập hợp các liên kết giúp cho người dùng xác định được vị trí hiện tại của mình trên cấu trúc Website. Trong một Website có cấu trúc phức tạp hoặc có nhiều nội dung, thì Breadcrumb Navigation là cách hiệu quả để xác định được vị trí và thuận tiện hơn khi người dùng di chuyển giữa các trang.

Thẻ này thường đặt ở dưới banner chính, phía trên nội dung chính của trang.

Breadcrumb trên Học THi Lái Xe

2.3 Kiểm tra và tối ưu các thẻ Title và Description

Để biết tối ưu hay chưa, bạn thử trả lời một số câu hỏi sau:

Nội dung thẻ Tiêu đề trang (Title) và thẻ mô tả trang (Meta Description) có độc đáo không?
Độ dài có trong phạm vi cho phép, và không quá ngắn không?
Chỉ đọc tiêu đề trang, bạn có hình dung được chủ đề của trang đó không?
Khi đọc nội dung phần mô tả, bạn có thấy đủ hấp dẫn cho người tìm thông tin chưa

Nếu chưa thấy đạt yêu cầu, bạn cần chỉnh sửa để lôi kéo người đọc, và giành điểm với công cụ tìm kiếm.

2.4 Kiểm tra các tiêu đề (Heading) và định dạng văn bản

Các thẻ tiêu đề giúp người đọc nhận diện bố cục bài viết dễ dàng hơn. Vì vậy, bạn nên kiểm tra xem đã có đầy đủ các tiêu đề từ H1 đến H3 hay chưa? Nếu phù hợp, thì nên dùng thêm thẻ chi tiết hơn, từ H4 đến H6.

Ngoài ra, bạn cũng cần kiểm tra xem đã dùng các thẻ định dạng như bôi đậm hoặc in nghiêng để nhấn mạnh những nội dung quan trọng hay chưa. Kết hợp với các danh sách có đánh số hay không đánh số sẽ giúp phần nội dung được trình bày rõ ràng, và dễ theo dõi cho người đọc.

2.5 Vị trí và tần suất của từ khóa (Keyword) trong phần nội dung của trang

Mỗi trang con cần định hướng tập trung cho 1 từ khóa chính (keyword) nào đó. Đây là yếu tố trọng yếu trong SEO.

Bạn cần kiểm tra xem từ khóa đó có xuất hiện đủ và đúng những vị trí cần thiết hay chưa:

Xuất hiện trong URL, có thể dùng từ khóa bằng tiếng Việt không dấu.
Trong Title, Description của trang, vị trí càng gần đầu càng tốt
Trong đoạn đầu của nội dung chính, càng gần vị trí đầu càng có lợi
Ít nhất 1 lần trong các tiêu đề Heading, đường link, phần Alt Text của ảnh.

Ngoài ra, cũng cần đếm số lần lặp lại của từ khóa chính, có so sánh với số từ trong trang. Thông thường, trung bình 1 lần nhắc lại từ khóa cho khoảng 100-200 từ là vừa phải.

2.6 Kiểm tra SEO hình ảnh (image)

Cần đảm bảo rằng trang viết có hình ảnh và phù hợp với nội dung. Chất lượng là yếu tố hàng đầu.

Ngoài ra, cần tối ưu hóa công dụng của hình ảnh đưa vào, cụ thể:

Tên file cần mang tính mô tả rõ ràng về nội dung ảnh. Nếu phù hợp, nên đưa từ khóa vào đó.
Tất cả các ảnh đều cần nhập trong Alt Text nội dung mô tả ảnh.
Kích thước file không quá lớn, tránh ảnh hưởng đến tốc độ tải trang, bạn có thể nén
file nếu cần.

2.7 Kiểm tra SEO nội dung

Nội dung trên website cần phải là độc nhất. Vì vậy bạn có thể dùng Copyscape để kiểm tra điều đó. Nếu phát hiện thấy lỗi trùng lặp nội dung, cần gỡ bỏ hoặc tìm cách xóa chỉ mục (de-index) với những trang bị trùng đó.

Dùng Google Analytics xác định những trang có lượng truy cập lớn nhất, và kiểm tra kỹ để chắc chắn rằng những trang này có nội dung chất lượng, không có lỗi chính tả, được định dạng phù hợp, kết hợp mạng xã hội hợp lý, có độ dài phù hợp và được cập nhật định kỳ đều đặn.

2.8 Kiểm tra cấu trúc liên kết nội bộ

Link nội bộ giữa các trang giúp người dùng thuận lợi trong việc tiếp nhận nội dung, cũng như công cụ tìm kiếm xác định và lập chỉ mục.

Bạn hãy kiểm tra xem các trang liên quan đã liên kết hợp lý với nhau hay chưa, bằng cách xem xét những chi tiết sau:

Bạn không chỉ sử dụng từ khóa trong Anchor Text của liên kết nội bộ, mà dùng cả Tiêu đề của trang đích, cũng như những cụm từ không phải là keyword trong Anchor Text.
Những trang bạn muốn giành thứ hạng cao hơn có số lượng lớn hơn các liên kết nội bộ.
Trang bạn muốn giành thứ hạng cao được liên kết trực tiếp từ trang chủ
Đặt 2-10 liên kết nội bộ (phù hợp) trong mỗi trang con.
Tất cả các trang cần được liên kết trực tiếp hay gián tiếp từ trang chủ, không để trình trạng “trang mồ côi” (orphan page), khi không được liên kết từ bất kỳ trang nào khác.

2.9 Kiểm tra các liên kết bị gãy

Liên kết bị đứt gãy sẽ tạo trải nghiệm tồi tệ cho người dùng, do vậy chắc chắn sẽ không tốt cho SEO.

Bạn cần kiểm tra và loại bỏ những liên kết bị đứt, nếu có. Cách đơn giản, dùng báo cáo ‘Crawl errors’ trong Google Search Console (hoặc công cụ miễn phí như DrLinkCheck hay Broken Link Check) để tìm liên kết đứt vỡ trong website. Sau đó fix lỗi này bằng cách cập nhật lại link đúng, hoặc dùng chuyển hướng 301 Redirect để trỏ về URL đúng.

2.10 Kiểm tra tính thân thiện với người dùng

Điều này có thể hơi khó đo đếm, nhưng bạn có thể dùng cảm tính chủ quan của mình để đánh giá. Cũng có thể dựa vào một số gợi ý như:

Điều gì xảy ra nếu bạn nhập sai địa chỉ URL?
Trang 404 nhìn có thân thiện không?
Liệu người dùng có thể tìm thấy nội dung họ cần trong 3 lần nhấp chuột không?
Website có giao diện nhất quán xuyên suốt các trang con không?
Bạn có thấy sơ đồ trang dành cho người dùng không (user sitemap)?

Bước 3: SEO Audit các yếu tố ngoài trang (Off-Page)

Một bước quan trọng không kém là Audit website dựa trên những yếu tố tác động từ ngoài trang web. Nói cách khác chính là các yếu tố SEO Off-Page.

Có 3 yếu tố chính của SEO Off-Page.

3.1 Kiểm tra Backlink

Backlink từ website khác có vai trò như một phiếu bầu cho website của bạn. Càng nhiều backlink chất lượng càng có lợi cho bạn.

Hãy kiểm tra những nội dung sau:

Có bao nhiêu domain liên kết đến trang web của bạn? Trong số đó, có những domain nào đáng tin cậy? Những domain nào thuộc diện “độc hại”?
Tổng số backlink là bao nhiêu? Trong đó có bao nhiêu liên kết trỏ tới trang chủ, bao nhiêu trỏ tới các trang con?
Những trang nào nhận được nhiều backlink nhất?
Tỉ lệ liên kết dựa trên từ khóa (keyword based)?
Mức độ “độc hại” của từng liên kết là bao nhiêu (chẳng hạn theo thang điểm từ 1 đến 100, đo bằng công cụ SEMrush)?

Có thể sử dụng một số công cụ SEO để kiểm tra backlink:

Google Search Console, vào phần báo cáo “Links to your site”
Ahref
SEMrush

Căn cứ vào kết quả audit, mà bạn có phương án cụ thể để tăng cường xây dựng những backlink tốt, và giảm thiểu hoặc loại bỏ những backlink xấu.

3.2 Kiểm tra tương tác trên mạng xã hội

Việc sử dụng các công cụ truyền thông xã hội (Social Media), mà cụ thể là các mạng xã hội, sẽ có tác dụng hỗ trợ rất tốt cho website, cả về lượng truy cập lẫn hiệu ứng SEO.

Vì vậy, khi audit website, bạn cũng đừng quên đánh giá những yếu tố sau:

Website của bạn đã hiện diện trên các trang mạng xã hội phổ biến chưa? Ví dụ: Facebook, Youtube, Zalo…?
Tần suất cập nhật bài viết trên các trang đó có đủ thường xuyên không?
Đã có liên kết qua lại giữa website với các trang đó chưa?
Lượng tương tác (Like, Share, Comment, Subscribe...) trên các trang mạng xã hội đó như thế nào?

Nếu chưa có kênh mạng xã hội tốt, thì bạn cần có phương án xây dựng và phát triển, để bổ trợ cho kênh website. Đây cũng là xu hướng đa dạng hóa nguồn truy cập, không bỏ hết trứng vào một giỏ (tìm kiếm từ Google).

3.3 Kiểm tra mức độ Local SEO hiện tại

Việc tối ưu hóa website còn được đánh giá hiệu quả trong 1 mảng hẹp hơn, khi người dùng tìm kiếm từ khóa chính kết hợp với địa danh cụ thể (ví dụ như: “khách sạn Hạ Long”, “nhà sách tại Hà Nội”, "dịch vụ quảng cáo Google", hay “dịch vụ SEO tại Hải Phòng”).

Bạn đã sử dụng công cụ Google My Business và tối ưu hóa sự hiện diện của công ty mình trên đó chưa? Nếu chưa thì có thêm việc phải làm rồi nhé. Ngoài yếu tố trực tuyến, khi làm SEO cho công ty muốn tập trung cung cấp dịch vụ sản phẩm trong phạm vi 1 tỉnh thành nhất định, bạn cũng cần để ý sự hiện diện của thương hiệu đó ngoài thực tế. Những dấu hiệu sau đây cũng hỗ trợ nhiều cho việc làm SEO website. Và vì chúng ở ngoài thực tế, nên tôi xếp vào nhóm SEO Off-Page:

Uy tín thương hiệu được ghi nhận trong khu vực tỉnh thành đó như thế nào? Nếu nhiều người biết đến thì việc làm SEO Website sẽ dễ dàng hơn.
Công ty có tạo sự hiện diện tốt ngoài thực tế hay không? Ví dụ: Pano áp phích quảng cáo ngoài trời, hay đặt tại các công trình của khách hàng, trên đó có kèm địa chỉ website.

Về SEO Off-Page thì tôi muốn tập trung vào 3 mảng chính nêu trên khi Audit website. Ngoài ra, vẫn có những yếu tố khác không phổ biến và quan trọng lắm, nên tôi không đề cập trong bước Audit, ví dụ: Social Bookmarking, quảng cáo online.

Ghi chú: Trong bài này là cách làm mà tôi đã nghiên cứu, đúc kết, và thực hiện cho khách hàng của WESEE. Khi nhận được hợp đồng SEO mới, tôi sẽ triển khai những bước công việc như trình bày dưới đây. Tất nhiên, bạn có thể tham khảo và cũng nên cải biên cho phù hợp với trường hợp cụ thể của mình.